Θα μπορούσε, άραγε, ποτέ να υπάρξει μια πόλη που θα πλησίαζε έστω την τελειότητα;
Δύσκολα.
Οι ευρωπαϊκές πόλεις που ανακηρύσσονται κατά καιρούς «καλύτερη πόλη για να ζεις» συνήθως θυσιάζουν μέρος της ζωντάνιας των λιγότερο ιδανικών γειτόνων τους στο βωμό της αστραφτερής τελειότητάς τους. Καταλήγουν έτσι να είναι πράσινες, καθαρές και με αξιόπιστα μέσα μεταφοράς μεν, βαρετές δε. Δεν είναι, άλλωστε, μόνο το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων της, η εντυπωσιακή αρχιτεκτονική και τα πάρκα που κάνουν μια πόλη «τέλεια». Ακριβώς όπως οι άνθρωποι, έτσι και τα μέρη στα οποία ζουν χρειάζονται αντιφάσεις για να είναι ενδιαφέροντα.
Για να είναι, όμως, μια πόλη ενδιαφέρουσα πρέπει να τσαλακώσει την τέλεια εικόνα της: να έχει κακόφημες γειτονιές με καλλιτεχνίζοντα μπαράκια, δράση που δύσκολα αναπτύσσεται σε αποστειρωμένους δρόμους, πολυφωνία που γεννά καυγάδες και πολυπολιτισμικότητα που σπάει τον ενιαίο χρωματισμό του τέλεια μελετημένου μωσαϊκού. Πού καταλήγουμε, λοιπόν; Στο ότι η τέλεια πόλη –αυτή που είναι και όμορφη και καθαρή, και ήσυχη και φασαριόζικη, και πράσινη αλλά και ενδιαφέρουσα– δεν μπορεί να υπάρξει. Αυτό, βέβαια, δεν μας εμποδίζει να την ονειρευόμαστε.
Ιδού τι δεν θα έπρεπε να λείπει από την ιδανική μας πόλη.
Οι υποδομές
Το μετρό της Αγίας Πετρούπολης με την πυκνότητα σταθμών του Παρισιού: Θα θέλαμε πάρα πολύ να αποβιβαζόμαστε κάθε πρωί σε έναν σταθμό σαν αυτόν του Avtovo (φωτό επάνω) καθ’ οδόν για την δουλειά. Θα θέλαμε, όμως, ακόμα περισσότερο να βρισκόμαστε λιγότερα από 500 μέτρα μακριά από τον πλησιέστερο σταθμό μετρό οπουδήποτε και αν είμαστε στην πόλη.
Οι ποδηλατόδρομοι του Άμστερνταμ: Ή οποιασδήποτε ολλανδικής πόλης, εδώ που τα λέμε. Ποδηλατόδρομοι που καλύπτουν ολόκληρη την πόλη, σχεδιασμένοι στο πλάι των «κανονικών» δρόμων, δίπλα στα φαρδιά πεζοδρόμια. Υποθέτουμε πως δεν χρειάζεται να εξηγήσουμε λόγους όπως λιγότερη κίνηση, λιγότερο καυσαέριο, γρηγορότερες μετακινήσεις και λοιπά.
Οι λοφώδεις διαδρομές του τραμ της Λισσαβόνας: Τα κίτρινα βαγόνια που ανεβοκατεβαίνουν, βγαλμένα από sepia φωτογραφία του περασμένου αιώνα, τα πλακόστρωτα δρομάκια τους, καταλήγοντας σε κάποιο mirador που αγναντεύει από ψηλά το πολύχρωμο μωσαϊκό της πόλης, είναι λόγος αρκετός για να προσθέσουμε μερικούς λόφους στη γεωμορφολογία μας. Σε άλλη περίπτωση, θα τους παραλείπαμε για να μην κουράζουμε τους ποδηλάτες.
Η νυχτερινή ζωή της Αθήνας με τα βραδινά δρομολόγια του τραμ της Πράγας:Κακά τα ψέματα, τις επιλογές της αθηναϊκής νύχτας δεν τις έχουμε βρει σε καμιά ευρωπαϊκή ή αμερικανική μητρόπολη. Όχι ότι πόλεις όπως το Βερολίνο, το Λονδίνο ή η Νέα Υόρκη δεν έχουν ωραιότατα club και μπαράκια: είναι η πολυφωνία, οι επιλογές για κάθε γούστο, στιλ και ώρα της ημέρας και της νύχτας που θα μας έλειπαν αν τις αλλάζαμε με οποιεσδήποτε άλλες. Το μόνο που θα προσθέταμε στη νυχτερινή σκηνή της ιδανικής μας πόλης είναι ένα διευρυμένο δίκτυο νυχτερινών τραμ, για να γλιτώσουμε τα μεταμεσονύχτια μποτιλιαρίσματα και τους μεθυσμένους οδηγούς. Τα νυχτερινά τραμ της Πράγας, που περνούν ανά εικοσάλεπτο και καλύπτουν ολόκληρη την πόλη και τα προάστιά της μας κάνουν μια χαρά.
Οι αγορές
Τα παζάρια της Κωνσταντινούπολης: Ειδικά η Αιγυπτιακή Αγορά, με τα αρώματα των μπαχαριών της να ξεχύνονται πλάι σε κάποια γέφυρα, δεν υπάρχει περίπτωση να λείπει από την ιδανική πόλη μας. Θα προσθέταμε, όμως, ίσως και τo Kapalıçarşı (ή Grand Bazaar αν προτιμάτε το… δυτικοποιημένο όνομά του) με τα δαιδαλώδη σοκάκια του, τα θολωτά ταβάνια και τους πολύχρωμους πάγκους φορτωμένους με ό,τι μπορεί κανείς να φανταστεί, για λίγο έξτρα άρωμα Ανατολής. Ναι, σωστά μαντέψατε, δεν είναι το παζάρι ως αγορά ή τόπος συνάντησης που μας ενδιαφέρει: είναι η ανατολίτικη ατμόσφαιρά του, που θέλουμε να ενσωματώσουμε στην δυτική μας πόλη για να την κάνουμε γοητευτικότερη. Η άλλη μας επιλογή θα ήταν μερικά τζαμιά, αλλά ορισμένοι εκ των κατοίκων θα ενοχλούνταν να τους ξυπνά αξημέρωτα η πρωινή προσευχή.
Η Oxford Street του Λονδίνου: Τι είναι μια πόλη χωρίς μερικά H&M, Selfridge's, Zara και Top Shop; Και τι είναι μια πόλη χωρίς τον πιο πολύβουο εμπορικό δρόμο της Ευρώπης; Αν, μάλιστα, μπορούσαμε να την τοποθετήσουμε και σε σημείο τέτοιο ώστε να μπορέσουμε να την πεζοδρομήσουμε χωρίς να δημιουργήσουμε κυκλοφοριακό κομφούζιο στους υπόλοιπους δρόμους της πόλης, θα το κάναμε χωρίς δεύτερη σκέψη.
Δύσκολα.
Οι ευρωπαϊκές πόλεις που ανακηρύσσονται κατά καιρούς «καλύτερη πόλη για να ζεις» συνήθως θυσιάζουν μέρος της ζωντάνιας των λιγότερο ιδανικών γειτόνων τους στο βωμό της αστραφτερής τελειότητάς τους. Καταλήγουν έτσι να είναι πράσινες, καθαρές και με αξιόπιστα μέσα μεταφοράς μεν, βαρετές δε. Δεν είναι, άλλωστε, μόνο το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων της, η εντυπωσιακή αρχιτεκτονική και τα πάρκα που κάνουν μια πόλη «τέλεια». Ακριβώς όπως οι άνθρωποι, έτσι και τα μέρη στα οποία ζουν χρειάζονται αντιφάσεις για να είναι ενδιαφέροντα.
Για να είναι, όμως, μια πόλη ενδιαφέρουσα πρέπει να τσαλακώσει την τέλεια εικόνα της: να έχει κακόφημες γειτονιές με καλλιτεχνίζοντα μπαράκια, δράση που δύσκολα αναπτύσσεται σε αποστειρωμένους δρόμους, πολυφωνία που γεννά καυγάδες και πολυπολιτισμικότητα που σπάει τον ενιαίο χρωματισμό του τέλεια μελετημένου μωσαϊκού. Πού καταλήγουμε, λοιπόν; Στο ότι η τέλεια πόλη –αυτή που είναι και όμορφη και καθαρή, και ήσυχη και φασαριόζικη, και πράσινη αλλά και ενδιαφέρουσα– δεν μπορεί να υπάρξει. Αυτό, βέβαια, δεν μας εμποδίζει να την ονειρευόμαστε.
Ιδού τι δεν θα έπρεπε να λείπει από την ιδανική μας πόλη.
Οι υποδομές
Το μετρό της Αγίας Πετρούπολης με την πυκνότητα σταθμών του Παρισιού: Θα θέλαμε πάρα πολύ να αποβιβαζόμαστε κάθε πρωί σε έναν σταθμό σαν αυτόν του Avtovo (φωτό επάνω) καθ’ οδόν για την δουλειά. Θα θέλαμε, όμως, ακόμα περισσότερο να βρισκόμαστε λιγότερα από 500 μέτρα μακριά από τον πλησιέστερο σταθμό μετρό οπουδήποτε και αν είμαστε στην πόλη.
Οι ποδηλατόδρομοι του Άμστερνταμ: Ή οποιασδήποτε ολλανδικής πόλης, εδώ που τα λέμε. Ποδηλατόδρομοι που καλύπτουν ολόκληρη την πόλη, σχεδιασμένοι στο πλάι των «κανονικών» δρόμων, δίπλα στα φαρδιά πεζοδρόμια. Υποθέτουμε πως δεν χρειάζεται να εξηγήσουμε λόγους όπως λιγότερη κίνηση, λιγότερο καυσαέριο, γρηγορότερες μετακινήσεις και λοιπά.
Οι λοφώδεις διαδρομές του τραμ της Λισσαβόνας: Τα κίτρινα βαγόνια που ανεβοκατεβαίνουν, βγαλμένα από sepia φωτογραφία του περασμένου αιώνα, τα πλακόστρωτα δρομάκια τους, καταλήγοντας σε κάποιο mirador που αγναντεύει από ψηλά το πολύχρωμο μωσαϊκό της πόλης, είναι λόγος αρκετός για να προσθέσουμε μερικούς λόφους στη γεωμορφολογία μας. Σε άλλη περίπτωση, θα τους παραλείπαμε για να μην κουράζουμε τους ποδηλάτες.
Η νυχτερινή ζωή της Αθήνας με τα βραδινά δρομολόγια του τραμ της Πράγας:Κακά τα ψέματα, τις επιλογές της αθηναϊκής νύχτας δεν τις έχουμε βρει σε καμιά ευρωπαϊκή ή αμερικανική μητρόπολη. Όχι ότι πόλεις όπως το Βερολίνο, το Λονδίνο ή η Νέα Υόρκη δεν έχουν ωραιότατα club και μπαράκια: είναι η πολυφωνία, οι επιλογές για κάθε γούστο, στιλ και ώρα της ημέρας και της νύχτας που θα μας έλειπαν αν τις αλλάζαμε με οποιεσδήποτε άλλες. Το μόνο που θα προσθέταμε στη νυχτερινή σκηνή της ιδανικής μας πόλης είναι ένα διευρυμένο δίκτυο νυχτερινών τραμ, για να γλιτώσουμε τα μεταμεσονύχτια μποτιλιαρίσματα και τους μεθυσμένους οδηγούς. Τα νυχτερινά τραμ της Πράγας, που περνούν ανά εικοσάλεπτο και καλύπτουν ολόκληρη την πόλη και τα προάστιά της μας κάνουν μια χαρά.
Οι αγορές
Τα παζάρια της Κωνσταντινούπολης: Ειδικά η Αιγυπτιακή Αγορά, με τα αρώματα των μπαχαριών της να ξεχύνονται πλάι σε κάποια γέφυρα, δεν υπάρχει περίπτωση να λείπει από την ιδανική πόλη μας. Θα προσθέταμε, όμως, ίσως και τo Kapalıçarşı (ή Grand Bazaar αν προτιμάτε το… δυτικοποιημένο όνομά του) με τα δαιδαλώδη σοκάκια του, τα θολωτά ταβάνια και τους πολύχρωμους πάγκους φορτωμένους με ό,τι μπορεί κανείς να φανταστεί, για λίγο έξτρα άρωμα Ανατολής. Ναι, σωστά μαντέψατε, δεν είναι το παζάρι ως αγορά ή τόπος συνάντησης που μας ενδιαφέρει: είναι η ανατολίτικη ατμόσφαιρά του, που θέλουμε να ενσωματώσουμε στην δυτική μας πόλη για να την κάνουμε γοητευτικότερη. Η άλλη μας επιλογή θα ήταν μερικά τζαμιά, αλλά ορισμένοι εκ των κατοίκων θα ενοχλούνταν να τους ξυπνά αξημέρωτα η πρωινή προσευχή.
Η Oxford Street του Λονδίνου: Τι είναι μια πόλη χωρίς μερικά H&M, Selfridge's, Zara και Top Shop; Και τι είναι μια πόλη χωρίς τον πιο πολύβουο εμπορικό δρόμο της Ευρώπης; Αν, μάλιστα, μπορούσαμε να την τοποθετήσουμε και σε σημείο τέτοιο ώστε να μπορέσουμε να την πεζοδρομήσουμε χωρίς να δημιουργήσουμε κυκλοφοριακό κομφούζιο στους υπόλοιπους δρόμους της πόλης, θα το κάναμε χωρίς δεύτερη σκέψη.
sarotiko
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου