Μοναχοπαίδι με... 100 αδέλφια

Το νομικό κενό στη λειτουργία των τραπεζών σπέρματος που μπορεί να προκαλέσει μεγάλα προβλήματα

Της ΓΙΩΤΑΣ ΚΗΠΟΥΡΟΥ από την εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Πώς θα σας φαινόταν αν μαθαίνατε κάποια στιγμή ότι δεν είστε μοναχοπαίδι, ότι δεν έχετε ένα, δύο, τρία ή τέσσερα αδέλφια, αλλά... 104; Υπερβολές, θα σπεύδατε κάποιοι να σκεφτείτε. Επειδή λοιπόν τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» δίνουν λογικές απαντήσεις σε μια παράλογη εποχή, ερεύνησαν ένα ξεχασμένο από την Πολιτεία θέμα, που γεννά και θέτει νομικά, αλλά και πρώτιστα ηθικά ζητήματα.

Την ώρα που σε αρκετές τράπεζες στην Ελλάδα ψάχνουν τους πελάτες με το «τουφέκι», σε κάποιες άλλες το τηλέφωνο δεν σταματά να χτυπά. Πρόκειται για τις τράπεζες σπέρματος, που κάνουν χρυσές δουλειές. «Υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον από άτομα που θέλουν να γίνουν δότες λόγω οικονομικής κρίσης. Το τηλέφωνο χτυπάει καθημερινά και τα e-mails που δεχόμαστε είναι δεκάδες», επιβεβαιώνει ο Γ. Βουλγαρίδης, βιολόγος και επιστημονικός υπεύθυνος της τράπεζας SpermLab.

Τα χρήματα είναι το κίνητρο για τους περισσότερους δωρητές σπέρματος, ωστόσο, όπως διευκρινίζει ο κ. Βουλγαρίδης, ο νόμος προβλέπει μόνο μια αποζημίωση που δεν μπορεί να ξεπεράσει συνολικά τα 200 και σε ορισμένες περιπτώσεις τα 300 ευρώ μετά το τέλος της διαδικασίας, η οποία διαρκεί συνήθως έξι μήνες, ώστε να διαπιστωθεί εάν το γενετικό υλικό είναι αξιοποιήσιμο και αν ο δότης είναι απαλλαγμένος από διάφορες ασθένειες. Οσο για το ποιο είναι το προφίλ των Ελλήνων δοτών; «Στην πλειονότητά τους, οι δότες είναι φοιτητές, που το κάνουν τόσο για οικονομικούς λόγους όσο και από νεανικό ενθουσιασμό», εξηγεί ο κ. Βουλγαρίδης.

Σύμφωνα με υπολογισμούς, στη χώρα μας γίνονται, ετησίως, 1.000 χρήσεις σπέρματος από δότες. Βάσει του νόμου, κάθε δότης επιτρέπεται να διαθέσει το σπέρμα του μέχρι να αποκτηθούν 10 παιδιά από τον ίδιο, όριο που αρκετές τράπεζες ξεπερνούν κατά πολύ, καθώς διαφορετικά, όπως μας εξηγούν οι ειδικοί, δεν μπορούν να έχουν κέρδη. «Ενας δότης, για όλες τις εξετάσεις στις οποίες πρέπει να υποβληθεί, κοστίζει στην εκάστοτε τράπεζα 2.000 ευρώ.

Ωστόσο, μόνο ένας στους δέκα, αφού περάσει όλη τη διαδικασία των εξετάσεων, καταφέρνει να γίνει δότης. Αρα, για να βγάλει μια τράπεζα τα έξοδά της, πρέπει να χρησιμοποιήσει το σπέρμα του πάρα πολλές φορές, πρέπει δηλαδή να το διαθέσει 100 φορές. Βέβαια, επειδή ο νόμος επιτρέπει μέχρι 10 παιδιά ανά δότη, η τράπεζα δεν θα καταγράψει τις υπόλοιπες 90 πιθανές κυήσεις», εξηγεί στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ο κ. Βουλγαρίδης.

Τι λέει ο βιολόγος Γ. Βουλγαρίδης για κανονισμούς και διαδικασίες

Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η διαπίστωση ότι ο αριθμός των κυήσεων ανά δότη στη χώρα μας είναι ανεξέλεγκτος, καθʼ ότι εδώ και χρόνια η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής είναι ανενεργός, λόγω έλλειψης των απαιτούμενων κονδυλίων για τη χρηματοδότησή της.

Η Αρχή αυτή είχε την αρμοδιότητα, μεταξύ άλλων, να κρατάει ένα εθνικό μητρώο των δοτών σπέρματος, ωστόσο, επειδή δεν υπάρχει εδώ και καιρό, δεν μπορεί να εξασφαλιστεί ο αριθμός των παιδιών που προκύπτουν από έναν δότη. «Για να γίνει πιο σαφές αυτό, υποθέστε ότι ένας δότης πάει σε μια ελληνική τράπεζα για να δωρίσει το σπέρμα του και τελικά η τράπεζα αυτή το διαθέτει μέχρι να αποκτηθούν 10 παιδιά από αυτόν. Ο ίδιος μπορεί να πάει και σε άλλες τράπεζες σπέρματος ή σε κέντρα εξωσωματικής στην Ελλάδα και να διαθέσει και μέσω εκείνων το σπέρμα του προς δωρεά. Επειδή η ταυτότητά του είναι απόρρητη, οι τράπεζες μεταξύ τους δεν μπορούν να διαπιστώσουν αν έχει δωρίσει το σπέρμα του και σε μια άλλη τράπεζα στην Ελλάδα.

Το αποτέλεσμα είναι να καταγράψει το κάθε κέντρο από 10 παιδιά του δότη, έτσι όμως και πάλι το όριο των 10 παιδιών δεν τηρείται», εξηγεί ο κ. Βουλγαρίδης. Οπως επισημαίνει, δε, στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ο κ. Βασίλης Ταρλατζής, καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας και Ανθρώπινης Αναπαραγωγής, καθώς και πρώην πρόεδρος της Αρχής: «Σήμερα δεν υπάρχει ούτε έλεγχος των κυήσεων ανά δότη, αλλά ούτε και των τραπεζών σπέρματος που υπάρχουν στην Ελλάδα.
Η Αρχή δεν λειτούργησε, με αποτέλεσμα όσες τράπεζες υπάρχουν στη χώρα μας να είναι χωρίς άδεια, καθʼ ότι, και να θέλουν να βγάλουν, δεν μπορούν, αφού δεν υπάρχει το επίσημο όργανο για να τη δώσει.

Το αν τηρούνται οι κανονισμοί και οι διαδικασίες ελέγχου εναπόκειται στην ευσυνειδησία των ανθρώπων που λειτουργούν τις τράπεζες σπέρματος». Και εμείς διερωτώμαστε: Πόσα ετεροθαλή αδέλφια μπορούν να συνυπάρχουν σε μια χώρα δέκα εκατομμυρίων κατοίκων; «Σε μια γειτονιά», όπως συμπληρώνει ο κ. Βουλγαρίδης.

Υ.Γ. Εκτός από όλα αυτά που αναφέρει το άρθρο,πιθανόν να υπάρξουν κι άλλα προβλήματα...Όπως π.χ. να γίνουν ζευγάρι δυο παιδιά τα οποία θα είναι αδέλφια και δεν θα το ξέρουν.Ακραίο; ναι,αλλά και απίθανο;